Ligt de Belg wakker van online privacy?

Brussel, 24 juni 2022. Bijna 4 op de 10 Belgen lijkt zich minder zorgen te maken over online privacy of over hoe hun persoonlijke gegevens op het internet gebruikt worden. Meer en meer landgenoten hebben er ook geen probleem mee dat hun data door bedrijven onderling uitgewisseld wordt, zolang ze er zelf ook maar voordeel bij hebben.

Dit is het resultaat van een grootschalige privacy-enquête, uitgevoerd door de Global Data & Marketing Alliance in samenwerking met BAM voor België en met de steun van Trends Business Information en The Data Agency. Voor het onderzoek werden meer dan 20.000 consumenten ondervraagd in 16 landen, in onder meer Frankrijk, Duitsland, Nederland en België, maar ook de V.S., China en India. “De eerste keer werd dit onderzoek gevoerd in 2017, maar toen was België nog niet mee opgenomen”, zegt Burt Riské van Trends Business Information. “In ons land zijn deze keer iets meer dan duizend mensen bevraagd, in verschillende leeftijdsgroepen en met verschillende achtergronden. Ze kregen in totaal bijna 200 vragen voorgeschoteld, onder meer over hoe ze tegen over data en databescherming staan, over online shoppen, over de apparaten die ze gebruiken om online te gaan en zo meer.”

Dataprofielen
In de conclusies van het enquête identificeren de onderzoekers drie soorten “dataprofielen”. Dat zijn data pragmatists, data unconcerned en data fundamentalists. “In België is 42% een data pragmatist”, legt Peter Trap van The Data Agency uit. “Het zijn mensen die best bezorgd zijn over online privacy, maar die ook bereid zijn om, geval per geval, water bij de wijn te doen als de dienst die ze krijgen beter wordt in ruil voor informatie. De data fundamentalists nemen een veel sterker standpunt in. Zij geven geen informatie, ook niet in ruil voor een betere service of product. In België gaat het om 21% van de ondervraagden. De data unconcerned is dan weer het andere uiterste: zij malen eigenlijk niet om data en privacy. Het gaat om een kwart van de bevolking”

Over alle landen heen is die laatste groep ook het snelst aan stijgen, zo blijkt, en allicht is dat niet anders in ons land. Er zijn dus best nog wel mensen die wakker liggen van privacy en wat er met hun data gebeurt, maar die groep wordt wel steeds kleiner. “Er is al heel veel gezegd en geschreven over data en privacy, maar heel vaak is dat gebaseerd op buikgevoel en aannames”, zegt Peter Trap. “Dit onderzoek brengt harde cijfers aan. We zien dat er wereldwijd een shift is van data fundamentalists naar data unconcerned. De bezorgdheid over privacy is zeker niet weg, maar wel dalend.”

Woord houden
De bezorgdheid mag dan wel afnemen, dat betekent niet dat bedrijven zich zomaar alles mogen permitteren, waarschuwt Burt Riské. “Transparant handelen, je woord houden, vertrouwen opbouwen en vooral dat vertrouwen niet beschamen, vinden consumenten nog altijd zeer belangrijk. Enkel als ze zich comfortabel voelen bij hoe bedrijven daarmee omgaan, zijn ze eventueel bereid om hun data te delen. Dat heeft er ook mee te maken dat consumenten steeds beter het belang en de waarde van hun data inzien. Ze beseffen dat dit een asset geworden is en proberen dit ook steeds meer te gelde te maken, bijvoorbeeld via kortingen of andere voordelen.”

Dat is zeker bij jonge mensen zo. Bij de Belgen tussen 18 en 24 is 38% bereid om zijn data te delen, als ze daarvoor in ruil iets krijgen van een bedrijf. Bij de 65-plussers daalt die bereidheid naar 23%. “In Nederland ligt dat verschil nog véél hoger”, zegt Riské. “Van de Nederlandse jongeren wil liefst 64% hun data inruilen voor voordelen. Bij de ouderen is dat maar 19%”.

De meeste onderzoeksresultaten voor België mogen dan min of meer in lijn liggen met die van onze buurlanden, er is wel een duidelijk verschil te zien met Aziatische landen als China en India. “Het percentage mensen dat bereid is om data te geven in ruil voor voordelen, ligt daar rond de 90%”, geeft Peter Trap mee. “De online-economie in die landen heeft zich op veel kortere tijd ontwikkeld dan bij ons en heeft ook wel enkele stappen overgeslagen. Veel diensten zijn daar bijvoorbeeld enkel online beschikbaar en er was vaak geen tijd voor het geleidelijk aan opbouwen van een bewustzijn rond digitale privacy.”

Objectiveren
Tot slot: wat moeten marketeers en ondernemingen nu vooral meenemen van dit onderzoek? “Deze studie kan helpen bij het objectiveren van emoties rond internetprivacy en data.”, zegt Peter Trap. “Uiteraard is bewustzijn rond data belangrijk en moeten er initiatieven als de GDPR zijn. Maar de consument is slim genoeg om zelf te beseffen wat er met zijn data gebeurt en zelfs hoe hij er munt kan uitslaan. Voor marketeers is het vooral belangrijk om te weten dat, als ze data vragen, ze dat in volledige openheid en vertrouwen moeten doen. Vertrouwen komt te voet, maar vertrekt te paard.”

“Bedrijven die zich organiseren volgens het Meaningful Marketing Framework van de BAM, zitten sowieso goed”, pikt Burt Riské in. “Want daarin worden alle fundamenten al gelegd om hier op een goede manier mee om te gaan.”